نقد و بررسی کتاب چشم هایت

کتاب چشم‌ هایت (Avec tes yeux) نوشته‌ ی سیر سدریک ، نویسنده‌ ی فرانسوی ، رمانی در ژانر وحشت ، هیجان‌ انگیز و پلیسی است که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد و به‌ سرعت در فهرست پرفروش‌ ها قرار گرفت . این اثر با ترجمه‌ ی آریا نوری توسط نشر البرز به فارسی منتشر شده و به دلیل فضای پر تعلیق و داستان‌ سرایی گیرا ، مورد توجه مخاطبان ایرانی قرار گرفته است . در ادامه به نقد و بررسی این کتاب می‌ پردازیم

خلاصه‌ ی داستان

داستان حول محور توما استونسن می‌ چرخد ، مردی که از اختلال خواب و کابوس‌ های شبانه رنج می‌ برد . این کابوس‌ ها آرامش او را سلب کرده و زندگی روزمره‌ اش را تحت تأثیر قرار داده‌ اند . توما برای حل این مشکل به روان‌ پزشک مراجعه می‌ کند و تحت هیپنوتیزم قرار می‌ گیرد . اما این درمان نه‌ تنها مشکلش را حل نمی‌ کند ، بلکه او را وارد کابوس‌ هایی عمیق‌ تر و وحشتناک‌ تر می‌ کند . پس از جلسه‌ ی هیپنوتیزم ، توما توانایی عجیبی پیدا می‌ کند : او می‌ تواند از دریچه‌ ی چشم یک قاتل روانی ، جنایت‌ های هولناکی را ببیند . این تصاویر آن‌ قدر واقعی هستند که توما متقاعد می‌ شود قتل‌ هایی در حال وقوع است . او در تلاش برای یافتن قربانی و جلوگیری از جنایت ، وارد مسیری خطرناک می‌ شود که زندگی‌ اش را به جهنمی واقعی تبدیل می‌ کند .

داستان به‌ صورت موازی زندگی توما و ناتالی وارژاک ، زنی که به‌ طور غیرمستقیم با این ماجرا درگیر می‌ شود ، را روایت می‌ کند . این دو شخصیت در ابتدا هیچ ارتباطی با هم ندارند ، اما رشته‌ ی حوادث آن‌ ها را به هم پیوند می‌ دهد .

نقاط قوت

فضای پر تعلیق و هیجان‌ انگیز : سیر سدریک با مهارت در خلق موقعیت‌ های پر تنش و غیر قابل‌ پیش‌ بینی ، خواننده را تا پایان داستان در حالت تعلیق نگه می‌ دارد . تعلیق داستان از همان صفحات ابتدایی با توصیفات دقیق و تصاویر بصری قوی آغاز می‌ شود .

شخصیت‌ پردازی قابل‌ قبول : شخصیت توما به‌ عنوان فردی که بین واقعیت و کابوس گیر افتاده ، به‌ خوبی پرداخت شده است . خواننده می‌ تواند با اضطراب و سردرگمی او همذات‌ پنداری کند . ناتالی نیز به‌ عنوان شخصیتی مکمل ، لایه‌ های روان‌ شناختی جالبی به داستان اضافه می‌ کند .

ترکیب ژانرها : سدریک در این رمان به‌ خوبی عناصر وحشت ، جنایی و ماوراء الطبیعه را با هم ترکیب کرده است . مقایسه‌ ی آثار او با استیون کینگ بی‌ دلیل نیست ؛ هرچند سدریک سبک خاص خود را دارد و به‌ جای تکیه بر وحشت صرف ، بر جنبه‌ های روان‌ شناختی و پلیسی تأکید می‌ کند .

غافلگیری‌ های داستانی : یکی از نقاط قوت برجسته‌ ی کتاب ، غیر قابل‌ پیش‌ بینی بودن آن است . سدریک با پیچش‌ های داستانی هوشمندانه ، خواننده را بارها شگفت‌ زده می‌ کند . پایان‌ بندی کتاب نیز ، اگرچه ممکن است برای برخی بحث‌ برانگیز باشد ، غیر منتظره و تأثیرگذار است .

ترجمه‌ ی روان : ترجمه‌ ی آریا نوری به دلیل انتخاب واژگان مناسب و حفظ فضای هیجان‌ انگیز متن اصلی ، از کیفیت خوبی برخوردار است . نوری که به ترجمه‌ ی آثار ژانر جنایی و پلیسی شهرت دارد ، توانسته حس و حال داستان را به‌ خوبی منتقل کند .

نقاط ضعف

پایان‌ بندی بحث‌ برانگیز : برخی خوانندگان معتقدند پایان داستان می‌ توانست قوی‌ تر یا رضایت‌ بخش‌ تر باشد . هر چند غیر قابل‌ پیش‌ بینی است ، اما ممکن است برای بعضی انتظارات را برآورده نکند .

جزئیات خشن : صحنه‌ های خشونت‌ آمیز و توصیفات گرافیکی در برخی بخش‌ ها ممکن است برای خوانندگان حساس آزاردهنده باشد . این ویژگی ، اگرچه به ژانر وحشت وفادار است ، می‌ تواند مخاطب عام را دفع کند .

پیچیدگی اولیه : تعدد شخصیت‌ ها و روایت دوگانه در ابتدای داستان ممکن است برای برخی خوانندگان گیج‌ کننده باشد . هر چند با پیشرفت داستان ، این پراکندگی به انسجام می‌ رسد ، اما شروع کتاب می‌ توانست ساده‌ تر باشد .

عدم راهنمایی برای مخاطب هدف : برخی خوانندگان پیشنهاد داده‌ اند که بهتر بود در ابتدای کتاب توضیحاتی درباره‌ ی گروه سنی یا نوع مخاطب مناسب ارائه شود ، زیرا محتوای سنگین و مضامین روان‌ شناختی آن ممکن است برای همه مناسب نباشد .

سبک و تم

سیر سدریک در چشم‌ هایت از تم‌ های روان‌ شناختی مانند مرز بین واقعیت و خیال ، هویت ، و تأثیر گذشته بر حال استفاده کرده است . او با الهام از نویسندگانی چون استیون کینگ ، ادگار آلن پو ، و کلایو بارکر ، داستانی خلق کرده که هم به وحشت فیزیکی و هم به ترس‌ های درونی انسان می‌ پردازد .

سبک نگارش سدریک توصیفی و بصری است . او با جزئیات به توصیف صحنه‌ ها و احساسات می‌ پردازد ، که این امر به خلق اتمسفری وهم‌ آلود کمک می‌ کند . همچنین ، روایت داستان در بازه‌ ی زمانی کوتاه (یک هفته) و جا به‌ جایی بین حال و گذشته ، ریتم سریعی به داستان می‌ بخشد .

مقایسه با آثار مشابه

چشم‌ هایت به دلیل فضای تاریک و معمایی ، شباهت‌ هایی به آثار استیون کینگ (مثل درخشش یا دکتر اسلیپ) دارد ، اما تمرکز بیشتر آن بر جنبه‌ های پلیسی و روان‌ شناختی ، آن را به رمان‌ هایی مانند بیمار خاموش اثر الکس مایکلیدس نزدیک‌ تر می‌ کند . همچنین ، طرفداران سریال‌ هایی مثل True Detective یا The Outsider ممکن است از این کتاب لذت ببرند .

جوایز و جایگاه

چشم‌ هایت در سال انتشار به‌ عنوان یکی از بهترین رمان‌ های ژانر وحشت و تخیلی در فرانسه شناخته شد . سیر سدریک ، که پیش‌ تر برای آثاری چون فرزند قبرستان و تب و خون جوایزی مانند جایزه‌ ی ماسترتون و Polar دریافت کرده بود ، با این کتاب جایگاه خود را به‌ عنوان یکی از نویسندگان برجسته‌ ی ژانر وحشت در فرانسه تثبیت کرد .

پیشنهاد به چه کسانی ؟

این کتاب به دوستداران ژانر های وحشت ، هیجان‌ انگیز ، و پلیسی توصیه می‌ شود . اگر از داستان‌ هایی با فضای تاریک ، پیچش‌ های داستانی ، و مضامین روان‌ شناختی لذت می‌ برید ، چشم‌ هایت انتخابی عالی است . با این‌ حال ، به دلیل صحنه‌ های خشن و مضامین سنگین ، ممکن است برای خوانندگان حساس یا گروه‌ های سنی پایین‌ تر مناسب نباشد .

جمع‌ بندی

چشم‌ هایت رمانی است که با ترکیب استادانه‌ ی وحشت ، معما ، و روان‌ شناسی ، خواننده را درگیر سفری پُر تنش و غیر قابل‌ پیش‌ بینی می‌ کند . سیر سدریک با خلق اتمسفری وهم‌ آلود و داستانی پر از غافلگیری ، اثری ماندگار ارائه داده است . هر چند پایان‌ بندی و برخی جزئیات ممکن است برای همه رضایت‌ بخش نباشد ، اما این کتاب برای طرفداران ژانر وحشت تجربه‌ ای هیجان‌ انگیز و به‌ یاد ماندنی خواهد بود .